हो, प्रेम विवाह नै भन्नुपर्यो । कुरा के भने मेरी पूर्वपरिचित एउटी महिला थिइन् । जहिले पनि मलाई ‘अब त विवाह गर्नुपर्यो’ भनेर जिस्काइरहन्थिन् । हुन त म पनि विवाह गर्न तयार नै थिएँ । एकप्रकारले ‘क्रोनिक ब्याचलर’ भने पनि हुने खालको । नेपालको वर्तमान स्थितिमा विवाह नगरी ३२ वर्ष पुग्नु सानोतिनो कुरा होइन । म निक्खर कालो रङको मान्छे, जात पनि अलि सानै खालको । तर स्नातकसम्म पढिसकेकाले टोलछिमेकमा मेरो राम्रै इज्जत थियो । एउटा ठीकैको जागिर पनि थियो । जागिर पनि खाएर अविवाहित रहन कसले दिने ?
तिनै भद्र महिला लगातार आइरहन थालिन् ।
‘रुद्र ! तिमीले भनेजस्तो शीलस्वभावकी एउटी केटी मेरो हातमा छे, विवाह गर्ने भए भनिहाल । अर्काको हात परिसकेपछि फेरि कुरा गर्न पाइन्न नि !’
‘हुन्छ भाउजू ! हजुरले ठीक छ भनेपछि मैले के हेर्नुपर्ला र ?’ सोझो मनले भनेँ मैले ।
एकदिन भाउजू नयाँ आकर्षक योजना लिएर आइन् । ‘रुद्र भाइ मैले केटीलाई तिम्रो बारे सबै कुरा बताइदिएकी छु । केटीको उमेर पनि ३० वर्ष, तिमीहरुको रुचि पनि मिल्छ, दुवै जना बी. ए. पास । उसको त नामै रुचि, ऊ विराटनगरमा बस्छे । तिमी भोलि नै यहाँबाट विराटनगर उड । विमानस्थलमा ऊ आफैं तिमीलाई लिन आउँछे । २-४ दिन उतै बस र निर्णय गरेर आऊ । केटी सुन्दरी छे, तिमी मक्ख पर्नेछौं ।’
मलाई हेरिहालूँ न त । सहुलियतमा एउटा विमानको टिकट मिलाएर विराटनगर गएँ म । नभन्दै विमानस्थलमा एउटी राम्री आइमाईले मलाई ‘नमस्ते सर !’ भनी । मैले सोचेँ, यही हुनुपर्छ रुचि । नामअनुसारको पहिरन पनि थियो । उसको हलुका गुलाफी रङको सारी, त्यस्तै-त्यस्तै ब्लाउज र त्यही रङको ओठको रङ । मलाई त ऊ देख्नासाथ मन पर्यो ।
रुचिको घरमा म ज्वाइँजस्तै भएर बसेँ । मजस्तो अलि सानो जातको नेवारमा पनि पानी नचल्ने जस्तो मान्छेलाई उनीहरुको व्यवहार निकै राम्रो लाग्यो । मैले बुझ्नै सकिनँ, किन यस्तो भएको हो ? रुचिमा के कमी छ र विवाहका लागि उसका आफन्तहरु आत्तिएका ? मलाई त केही थाहा भएन तर लाग्यो यस्ती केटी उम्काउन हुन्न । मैले ‘हुन्छ’ भनिदिएँ । विराटनगरबाट सोझै भाउजूलाई ट्रङ्कलमा स्वीकृतिका केही सुन्दर वाक्यहरु बोलेर म काठमाडौं फर्कें । जसलाई तपाईंहरु ‘प्रेम’ भन्नुहुन्छ त्यस्तो केही होइन । त्यही एक-दुईपल्ट जोगवनी सिनेमा हेर्न गइयो । कहिलेकाहीँ हात छोइयो होला । दुई-चारवटा औपचारिक कुराकानी भए होलान्, त्यही भयो प्रेम ।
रुचिका आमा, बा दुवैले हामी दुईका बीच प्रेम भएकोले विवाह नगरी नहुने, जातपात नहेरेको कुरा गर्न थाले । मलाई पनि केको अप्ठ्यारो पर्यो र भनिदिएँ- ‘यस्तो प्रेम विवाहमा म त ससुरालीबाट केही लिन्नँ, खालि वरमाला भए पुग्छ ।’ हुन पनि त्यस्तै भयो । सात दिनभित्रमै उनीहरु आए र स्वयम्भूमा विवाह भयो हाम्रो । मैले एउटा चार आनाको औंठी लगाइदिएर काम चलाएँ । साह्रै थोरै खर्चमा शुभ-विवाह सम्पन्न भयो ।
भनसुन गरेर एउटा हवाईजहाज सस्थानमा जागिरे पनि भई रुचि । ऊ आफैं स्मार्ट । मान्छेलाई हात लिन त सबैले ऊसित सिके हुन्छ । कार्यालय राम्रै पाई र थोरै समयमा आफ्नो रवाफ पनि राखी त्यहाँ उसले ।
बिस्तारै हाम्रो झगडा सुरु भयो । विस्तारै ऊ मबाट टाढिदै गई । आफ्नो कार्यालयको निर्देशकसँग ऊ बराबर घर आउने-जाने गर्न थाली । कैयौं पाइलट, को-पाइलटसँग बसउठ हुन थाल्यो उसको । अन्त्यमा त्यो झगडा बढ्दै गएर कैयौं महिनासम्म हाम्रो बोलचालसम्म हुन छाड्यो । उसले भित्रभित्रै मलाई घृणा गर्न लागेजस्तो मलाई लाग्यो ।
यौनचाहिं आखिर तृप्ति हुनु नै थियो । ऊ मलाई जति नै घृणा गरे पनि करिब महिना दिनजतिमा यौनवेगले तात्तिएर मेरो पलङमा सुत्न आउँथी । त्यसको भोलिपल्टदेखि नै ऊ मलाई घृणा गर्न थाल्थी । शेक्सपियरले कतै लेखेका पनि छन्- ‘आइ लभ एण्ड आई हेट ।’ मेरो काम चलिरहेकै थियो । कुनै गुनासो पनि थिएन । यसरी निश्चित समयमा एउटा छोरो जन्म्यो अभिषेक र त्यसकै एक वर्षपछि छोरी अभिधा । दुईलाई बोडिङमा भर्ना गरिदियौं हामीले । दुवै युनिर्फममा ठाँटिएर स्कूल गएको म हेरिरहन्थेँ । मलाई लाग्थ्यो, पारिवारिक सुख भनेको यही हो । मैले जिन्दगीसँग धेरै गुनासो गर्न हुन्न । मेरा दुई आँखासरह थिए तिनीहरु ।
तर रुचिको दिनचर्यामा भने निकै ठूलो परिवर्तन आउन थाल्यो । ऊ धेरैजसो बाहिर नै रात बिताउन थाली । पाइलटहरुसँग लागेर कहिले बैङ्कक, कहिले हङकङ र कहिले बम्बई, दिल्लीमा रात बित्न थाल्यो उसको । बिहान घरमा आउँदा पनि ऊ रक्सी लागेर लर्खराउँदै ट्याक्सीबाट ओर्लन्थी र दिनभर सुत्तथी । मैले नै छोराछोरीलाई ख्वाएर पठाउनुपथ्र्यो । तिनीहरुलाई असाध्यै माया पनि गर्थें म । तर यो क्रम ज्यादै बढ्न थालेपछि हाम्रा बीचमा वाक्युद्ध सुरु भयो । मलाई पनि अत्ति नै जङ चलेर आउन थाल्यो । मैले स्पष्ट भनिदिएँ- ‘यो घरमा बस्न मन छैन भने उतै बसे पनि हुन्छ, यहाँ आउन पर्दैन । म आफ्ना छोराछोरीसँग एक्लै बसुँला ।’
ऊ चुप लाग्थी र मलाई जीउ सुम्पेर सन्तुष्ट पार्थी । म फेरि चुप लाग्थेँ । एक दिन भनी- ‘मैले यो सब ओ.टी. परिवारकै लागि गरेको । यस्तो थोत्रो घरमा कति बस्ने ? तिमी पनि आफ्नो अफिसबाट जे-जति पैसा आउँछ निकाल । मसँग पनि १-२ लाख छ । महाराजगन्जमा नयाँ बङ्गला बनाउनुपर्छ ।’
मलाई असाध्य राम्रो लाग्यो । उसको विचार । अफिसबाट सञ्चयकोष, घर-सापटी सब निकालेर करिब दुई खाल उसको हातमा राखिदिएँ । रुचि आफैंं घर बनाउन थाली एउटा ठीकैको राम्रै बङ्गलामा हामी सर्यौं । यसरी हाम्रो प्रगतिको द्योतक थियो त्यो नयाँघर- आधुनिक डिजाइनको नयाँ उत्कर्ष ।
तर नयाँ घरमा सरेपछि झन् हाम्रा बीच ठ्याम्मै सम्झौता हुन सकेन । ऊ आफ्ना ‘यार’हरु लिएर घरमै आउन थाली र मध्यरातसम्म त्यहाँ हो-हल्ला, पार्टी जम्न थाल्यो । म एउटा कोठामा ढोका लगाएर पढेर बसिरहन्थेँ, ऊ भने आफ्ना अफिसका साथीहरुको स्वागत-सत्कारमा जुटिरहन्थी ।
बिस्तारै उसका आँखामा मप्रति अथाह घृणा देख्न थालें । त्यो घृणा यति प्रवल थियो कि म उसको आँखा र ओठतिर हेरेर भित्रभित्रै थर्रर काम्दथें । मैले आजसम्म कुनै स्वास्नीमान्छेको आँखामा त्यति प्रबल घृणा देखेको थिइनँ । पहिला-पहिला महिना दुई महिनामा मेरो पलङमा आफै घुसेर मेरो यौनावेग शान्त तुल्याउने रुचि अब पटक्कै आउन छाडी । मेरो मन पनि एकदम तर्सन थाल्यो । मेरो मानसिकता पनि एकदमै बिग्रेर गयो । म विवश भएँ आफूलाई रक्सीको कालो आगोमा होमेर भुल्याइरहन ।
रुचिको आँखाको प्रचण्ड घृणाबाट भित्रभित्र मलाई के लाग्न थाल्यो एकदिन जरुर उसले मेरो हत्या गर्ने छे । छोरो अभिषेक र छोरी अभिधा भने बैङ्कक, हङकङका नयाँ-नयाँ लुगा लगाएर भिडियो गेम खेलेर प्रसन्न र सुखी जीवन बिताइरहेका थिए । यता म भने सधैं आफूलाई त्यो हत्याबाट कसरी जोगाउने भन्ने उपाय मात्र सोच्न थालें ।
हाम्रो यो शीतयुद्ध निकै दिन चल्यो । रात पर्यो कि म त्रसित हुन पुग्थें । यदि मैले ढोकाको चुकुल लगाइनँ भने मेरो हत्या हुनेछ भन्ने कुरामा म यतिसम्म विश्वस्त हुन्थें कि राति उठेर धेरैपल्ट ढोकाको छेस्किनी छामिरहन्थें । बिहान उठेर मलाई बचाउने छेस्किनी हो भन्ने लाग्दथ्यो र म एक्कसि भावविहृवल भएर त्यही छेस्किनीतिर हेरेर बसिरहन्थें । त्यसलाई सुमसुम्याइरहन्थें र त्यो बिग्रेको छ- छैन दिनभर ढोका लगाएर जाँचिरहन्थें ।
राति सुतिरहेकै बेला कहिलेकाहीं के लाग्थ्यो भने आज मैले ढोकाको छेस्किनी लगाउन नै बिर्सेछु, अब फेला परियो । अनि म झटपट उठेर छेस्किनी लगाउन दौडन्थें र अँध्यारोमै छेस्किनी छामिरहन्थें र ढुक्क हुन्थें ।
अनि एक दिन त्यसरी नै ढोकाको छेस्किनी बलियोसँग लगाउने कोसिस गर्दागर्दै छेस्किनी नै भाँचियो । अब बाहिरबाट अलिकति धकेल्यो कि ढोका खोलिने भयो । रात परेपछि आफूलाई मर्नबाट जोगाउन असम्भवजस्तै देख्न थालें । यदि केही गरी उसले अथवा कुनै उसका मान्छेले मार्न झट्ट आउन नसक्ने गर्न म एउटा ठूलो गर्हुङ्गो कुर्सी ढोकामा अड्याइदिन्थें । यसो गर्दा अलिकति भए पनि बच्न सकिन्छ भन्ने सोचाइमा डुबिरहन्थें । यस्तो बेला ओछ्यानको वरपर गलबन्दी या यस्तै केही चीज छ कि भनेर म खोजिरहन्थें र त्यस्तो चीज पाइएमा झ्यालबाट बाहिर फालिदिन्थें । बिस्तारै मलाई के लाग्न थाल्यो भने उसले मलाई गलबन्दीले बेरेर मार्न सक्छे अथवा भान्छाबाट ल्याएर चुलेसीले रेट्न सक्छे । त्यसैले ती सारा चीज नभेट्ने गरी लुकाइसकेपछि मात्र म कोठामा पसेर ढोका ढप्काउँथें र रातभरि सतर्क रहेर सुत्ने गर्थें । धेरैजसो आफैंले दाह्री काट्न राखेको ब्लेडबाट आफूलाई जोगाउन पुराना ब्लेडहरु खोजिरहन्थें म जम्मा गरेर बाहिर फाल्न ।
धेरै दिन यसरी बिते । रुचि आफ्नै पाराले त्यो घरभरि जीवन बिताइरहेकी थिई मानौं म त्यहाँ कही कतै थिइनँ । मानौं मेरो त्यहाँ कुनै अस्तित्व छैन । अब यस्तो परम्परा जसरी भए पनि भत्काउनैपर्छ भन्ने मलाई लाग्न थाल्यो । यसरी डराएर कहिलेसम्म बाँच्ने मैले ? म आफ्नो पुरानो टोलमा गएँ र आफ्ना केही आफन्तहरुलाई लिएर फर्कें । उनीहरुलाई मैले आफ्नी स्वास्नीका विषयमा यावत् कुराहरु बताएको थिएँ । मेरो अब एउटै इच्छा के थियो भने संवाद हुनुपर्यो, एउटा निक्र्योल हुनुपर्यो । यसरी कहिलेसम्म बस्ने मैले ?
१५-२० जना भद्रभलादमीको बीचमा हाम्रो चर्को वार्तालाप सुरु भयो । मैले भनें- ‘रुचि ! तिम्रो र मेरो रुचि बेग्लाबेग्लै छ । हामी एकै ठाउँ बस्न अब असम्भव छ । मलाई तिमीसँग बस्दा जहिले पनि आफ्नो हत्या हुन्छ कि भन्ने डर लागिरहन्छ । आजसम्म तिमीले जे-जति चर्तिकला देखायौं त्यसका लागि ‘क्षमा’ भने र मैले क्षमा नै दिएँ भने त्यो ‘क्षमा’ शब्दकै अपमान हुन्छ । अब तिमी नै निर्णय गर हामीले के गर्ने ?’
उसले अत्यन्त संयत्त भएर मतिर हेर्दै नहेरी भनी- ‘यी दुवै छोराछोरी तिम्रा होइनन् । उनीहरु तिमीसँग बस्न तयार पनि छैनन् । यो घर पनि तिम्रो होइन । तिमी यहाँ किन बसिरहेको ? तिमी जहाँ जान मन लाग्छ जाऊ ।’
म त झसङ्ग भएँ । जुन केटाकेटीलाई हुर्काउन मैले रात भनिनँ, जुन केटाकेटीलाई ज्वरो आएमा मैले रातभरि बोकेरै अस्पताल पुर्याएँ, जुन केटाकेटीका लागि म बाँचिरहें, जसको चोखो माया र स्नेहमा आफूलाई भुलिरहें, या संसारलाई भुलिरहें, त्यही मेरो होइन भने अब यो संसारमा केचाहिँ मेरो हो त ?
तर मलाई रुचिको भनाइमा अलिकति पनि विश्वास लागेन । यो खालि केटाकेटीको मायाले गर्दा मलाई तिनीहरुबाट अलग गर्न उसले चाल चलेकी हो । म जुरुक्क उठें, छोराछोरी दुवैलाई भित्र कोठाबाट बोकेर बाहिर ल्याएँ र म्वाइँ खान थालें । दुवै जना मेरो अँगालोबाट फुत्कन निकै बल गर्न लागे र दुवैले घृणाले मलाई मुखभरि थुके । दुवैलाई के थाहा भैसकेको रहेछ भने उनीहरुको पूर्णसुरक्षा र सुख आमासँग लाग्नुमा नै छ । आमाले जस्तो अधुनातन जीवन म कदापि दिन सक्दिनँ ।
दुवैले एकै स्वरले भने- ‘यस्तो पागल बूढोसँग को बस्छ ? हामी आमासँगै बस्ने ।’
ओहो ! म त अहिलेसम्म खालि यिनीहरुलाई स्याहार गर्ने एउटा बूढो, पुरानो नोकर मात्र रहेछु । मेरो हैसियत त्योभन्दा बढी केही रहेनछ । रुचिले प्रष्टै भनी- ‘तिमीलाई नराम्रो लाग्ला तर सुन । यी दुवै तिम्रा कोही होइनन्, यी त क्याप्टेन पी. आर. सरका केटाकेटी हुन् । एक दिन तिमीलाई सारा कुरा भनुँला भनेकी थिएँ, अहिले उपयुक्त मौका पनि आयो । म फेरि भन्छु, तिमी यहाँ किन बसिरहेको ? तिम्रो यहाँ के छ र ! तिमी यहाँ के पर्खेर बसिरहेको ?’
हो त म त्यहाँ के पर्खेर बसिरहेको ? मेरो यहाँ को छ र ? भन्ने नै मलाई लागिरहृयो ।
त्यसपछि म आफ्नै पुरानो भत्किन लागेको घरमा फर्के र एक्लै बाँचिरहें ।
अहिले पनि त्यो प्रेम-विवाह सम्झेर मलाई असहृय दुःख लाग्छ र कसैले स्पष्ट गरेर मधुरो आवाजमा भनिरहेझैं लाग्छ सम्झाइरहेझैं लाग्छ- ‘तिमी यहाँ किन बसिरहेको ? तिम्रो यहाँ को छ र ?’
टाढा
रहेपनि प्राथमिक तहको शिक्षा लिनका लागि त्यहाँका केही बालबालिका विद्यालय
जाने गरेका छन भने धेरै बालबालिका विद्यालय जानबाट बञ्चित भएका अध्ययनको
सिलसिलामा त्यहाँ पुगेका जनावरविद् डाक्टर मुकेश चालिसेले बताउनुभयो ।
गोम्चेत गाउँमा तामाङ्ग, लामा र घलेहरु बस्छन । निकै पहिले राज्यबाट
खेदिएकाहरुले आश्रय लिएको र पछि गाउँमा परिणत भएको अनुमान गरिएको छ ।
दिपकलाई
मेरो योजना बताएपछि उन्ले हौसला थपे र मलाई साथ दिए । हामीले बसन्तपुरको
एकचक्कर लगायौं । तर सडक बालबालिका सजिलै भेट्न सकिएन । एक दशकअघि शहरमा
सडक बालबालिका निकै ठूलो संख्यमा थिए । तर अहिले यो समस्या कम भएको जस्तो
लाग्यो । सडक बालबालिकाप्रति समर्पित भई काम गरिरहेका नेपालका एनजीओहरुको
काम र नाम सम्झन मन लाग्यो ।
उस्लाई केही जोडीले नदेखे जस्तो गरे भने केही जोडीले गाली गर्दै धपाए ।
मैले बोलाउँदा उसलाई लागेको थियो होला, यसले पनि लखेट्छ, पिट्छ अथवा समातेर
लान्छ !! म उसको नजिक हुन कोसिस गर्थें । उ मबाट टाढिन खोज्थ्यो ।
बसन्तपुरको पश्चिम ढोकाबाट अलप भएको बालक न्युरोडको सालिकमा पुगेर भेटे पछि
मैले विस्तारै उस्को नाम सोधें ।
अनि
सडकमा आईपुगे । १२ र ८ वर्षका अर्का २ भाइ भारतको समस्तिपुरबाट काठमाडौं
आएका रहेछन् । उनीहरुका आमा–बुबा छन् । तर पनि सडकमा । किन र कसरी भनेर
सोध्न मन लागेन । आफैं बुझे भइहाल्यो नि जस्तो लाग्यो ।
‘तालिमपछि मैले अगाडिका दिनहरु उज्यालो देख्न थालें । मसँग पनि केही छ, म पनि केही गर्न सक्छु भने आत्मविश्वास मेरो मनमा आयो ।’
वर्ष
सूर्य नेपाल इन्टरप्रेनरसिप अवार्ड पायौं । राम्रो कमाइ भएर हामीले ३
वर्षमा अर्को मसाज सेन्टर खोल्ने आँट गर्न सकेका छौं ।’ उहाँ भन्नुहुन्छ,
‘अबको दशवर्षमा अरु सय जना दृष्टिविहिनलाई दक्ष बनाएर रोजगार दिने लक्ष्य
पनि लिएका छौं ।’
मन्दिर व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष जीवन श्रेष्ठले
जानकारी दिए । भीमेश्वरको शीलाको दायाँ–बायाँ दुबै भागबाट पसिना आएको
अध्यक्ष श्रेष्ठले बताए ।
